İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaştırma Koordinasyon Merkezi’nin 3 Kasım 2009 tarihinde ulaşım ücretlerine yaptığı zam, İstanbul 10. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Halkevleri Genel Sekreteri Oya Ersoy’un açtığı davada daha önceden de yürütmeyi durdurma kararı verilmiş, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş uzun bir oyalama sürecinin ardından zamları geri çekmek zorunda kalmıştı. 

Topbaş bu kararı dikkatli okumalı

Mahkemenin bu kararında, “belediye hizmetleri”nin giderlerinin taşımadan sağlanan gelirle finanse edilemeyeceği de söyleniyor. Bilindiği gibi Kadir Topbaş hemen her platformda zamlara gerekçe olarak belediye hizmetlerinin giderlerini öne sürmekte, ulaşımdan kazanılan paralarla diğer belediye hizmetlerini de yürüttüklerini ifade etmekteydi.

Söz konusu zammın Belediye’nin “iç kaynak teminine yönelik olduğu” sonucuna varıldığını ifade eden mahkeme kararında “özellikle düşük ve orta gelirli vatandaşlarca kullanılan toplu taşıma ücretlerine bir yıl içinde toplamda enflasyon oranını fahiş oranda aşacak şekilde yapılan zammın hukuka ve hakkaniyete uygun olmadığı sonucuna varılmıştır” deniliyor.

Mahkemenin kararında, şehir içi ulaşımı sağlamanın Belediyelerin “asli görevleri” arasında olduğu belirtiliyor ve toplu taşımanın öncelikli amacının “kamu yararı” sağlamak olduğu hatırlatılıyor. Maliyet hesabı yaparken tüm giderlerinin taşımadan sağlanacak gelirle karşılanmasının kamu yararı amacına uymadığına dikkat çeken mahkeme, toplu taşımacılığın hedeflerinden birinin “sosyal adalet” ilkesi olduğunu söyleyerek, “tamamıyla hizmetten yaralanan kişilere yönelme”nin bu ilkeyle de bağdaşmadığını vurguluyor. Mahkemenin bu gerekçeleri, daha sonraki olası Belediye hizmetleri zamlarına dair davalarda da emsal olarak gösterilebilecek.

Dava turnikelerde kazanıldı

Kasım ayındaki zammın ardından, Halkevleri bir taraftan konuya dair hukuki itirazlarını sürdürürken bir taraftan da özellikle metrobüs turnikelerinde geniş katılımlı eylemlerle halkı zamma karşı sesini yükseltmeye çağırmıştı. Zamlara tepki gösteren halk, bir çok noktada metobüs turnikelerinden atlayarak bu zamma karşı “kamu yararını” fiili olarak korumuştu. Özellikle Kadir Topbaş’ın mahkemenin yürütmeyi durdurma kararını uygulamaması, bu eylemlerin artmasına, her gün binlerce kişinin metrobüslere para vermeden binerek tepkisini göstermesine neden olmuştu. Topbaş'ın yargı kararını uygulamaması da Halkevleri tarafından yargıya taşınmış, Topbaş hakkında suç duyurusunda bulunulmuştu ve Halkevleri Hukuk Dairesi bu konunun da takipçisi olmaya devam ediyor. Diğer taraftan “mesafeli ücretlendirme” adı altında ulaşıma yeni bir zam hazırlığı içerisinde olan Kadir Topbaş ve ekibinin bu mahkeme kararını incelemeden adım atması halinde, halk ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi arasında yeni bir mücadele daha başlamış olacak.

Mahkeme kararının tam metni için tıklayınız

Halkevleri Basın Merkezi