İşgalin insancıl boyutu çok acı, kan halen Irak sokaklarında oluk oluk akıyor. Her gün yeni bir patlama sesi, silahlar, yol kenarlarında artık sıradanlaşmış cesetler... Savaşın bu acı tablosunun çizerleri, insanlığa karşı işledikleri bu vahşi katliamın faturasını elbet bir gün ödeyecektir. Unutulmamalıdır hiçbir imparatorluk sonsuz yaşamamıştır. İşgalin öte taraftan insan kıyımının yanında, kültür kıyımı boyutu da çok önemlidir. Vahşice yakıp yıkılan tarihi kalıntılar, müzeler, insanlık tarihi... 1250 yıl önce kurulan Bağdat şehri bu yıkımı ilk kez yaşamıyor. 750 yıl önce Moğol işgali ile de bir yıkım yaşanmıştır. Ama ABD'nin yaptığı Moğollar'ınkinden kat kat fazladır ki ABD çok çağdaş ve modern(!) bir ülke. Sekizinci yüzyılda Abbasi Halifesi Mansur tarafından çember biçimindeki bir plana göre kurulan Bağdat'ın merkezinde yer alan halife sarayı(yönetim), böylece şehrin her kesimine eşit uzaklıkta bulunuyordu. Bu düzenlemenin antikçağın ünlü matematikçisi Eukleides'in çember tanımının bir uygulaması olduğu belirtilir(1). Yazık ki bu benzersiz plan çerçevesinde oluşturulan eski şehrin duvar kalıntılarının ve restore edilmiş giriş kapılarının kanlı ABD tanklarıyla tahrip edildiği bildiriliyor. Yaklaşık 1200 yıl önce, antikçağ düşünürlerinin yapıtlarını Arapçaya çevirmek için kurulan “Beytü'l-Hikme'nin (Bilgelik Evi) günümüzdeki müzesinin içerisinde İbni Sina, İbni Rüşt gibi ünlü İslam düşünürlerinin el yazmalarının da bulunduğu tüm belgelerinin, ABD ve işgal güçleri koalisyonu güçlerince yağma edildiği belirtiliyor... daha sonraki yüzyıllarda (bu belgeler) Akdeniz'i aşıp İspanya'ya ulaşarak, Batı'da oluşacak Rönesans'ın temelini belirlemişlerdi. Bu İslam kültürüne ait eserlerin yanı sıra onlardan çok eski tarihi kalıntılarda tahrip edilmiştir. Babilonya'nın başkenti Babil'in tarihi kalıntılarının büyük bir kısmı işbirlikçi Polonyalı güçlerce yıkılmıştır. Sümerlerin Ur kentinin tuğlaları koalisyon güçlerince bir bir sökülüp yağmalanmış... Dahası Bağdat Ulusal Müzesi'nden ABD ve ortaklarının askerlerince çalınmış ve tabletler bunlar tarafından Kuveyt, Ürdün sınırında tanesi 75 bin dolara satılıyormuş...(2) “savaş zamanın kültürel mirasın korunması” Başlıklı 1954 tarihinde imzalanan Lahey Sözleşmesi, burada imzası bulunan AB ülkelerince çiğnenmiştir. Bu konuyu gündemde tutmaya çalışan Venezüellalı yazar Fernando Baez'i özverisinden ötürü yürekten kutluyorum. Baez, Irak'ta yapılan bu kültür katlinin, Lahey Sözleşmesine göre soruşturulabilineceğini savunuyor. Ya bu kültür katline seyirci kalanlar, bu haksız savaşa göz yumanlar, onlar suçlu değil mi?..

(1) D.Gutas, Yunanca Düşünce, Arapça Kültür, Kitap Yay.

                                  (2) Meriç Velidedeoğlu, Cumhuriyet,1103.2005.

                                                                                   Hatay Halkevi Nihat Özdal