Halkevleri “Geleceğe Yürüyoruz” sloganıyla çağrı yaptığı 87. Yılında, kuruluşunu 16 Şubat 21 Şubat arasında beş günlük yoğun bir programla kutladı. Dört günü Ankara’da Çağdaş Sanatlar Merkezi’nde kutlanan etkinliklerin son günü ise MEB Şura salonunda Tiyatro gösterimi ile son buldu.

“Bir Dokuz Üç İki… Bir Sofra Kuruldu”

Halkevleri’nin kuruluş yıldönümünün açılış günü kokteyli ve Küratörlüğünü Füsun Kavalcı’nın yaptığı “Bir Dokuz Üç İki… Bir Sofra Kuruldu” sergisiyle başladı. Açılış günü kokteylinde ayrıca Evrensel Sahne Sanat tarafından piyano eşliğinde tango gösterimi ve ardından da piyano dinletisi yapıldı.

Dinletinin ardından Halkevleri Eş genel başkanı Dilşat Aktaş söz aldı. Dilşat Aktaş konuşmasında şunları söyledi: 

“87 yıllık uzun bir yoldan geliyoruz. Okuma-yazma seferberliğiyle, kitapla, tiyatroyla, müzikle, bilimle ve dansla kurulmuş bir yol Halkevleri’nin yolu. Saraya köle, padişaha kul olmamak için yurttaşlık bilincinin ve halkın mücadelesi Halkevleri. Dalga dalga büyüyen, ama iktidarlar açısından her dönem düşman bellenmiş bir örgüttür Halkevleri. Mal varlıklarına el konulmuş, kapatılmış; daha genç bir fidanken kesilmiş ama bu memleketin her köşesinde yeniden filiz veren bir çınardır Halkevleri.

1960’larda içinde yetişen bir avuç aydın tarafından yeniden açılmıştır. Yükselen işçi sınıfı ve gençlik hareketiyle birlikte halkın örgütlü mücadelesinin gücünü yeniden kazanması için kurumsallaşmaya başlamıştır. Bu yüzden halk örgütü sıfatını en çok hak eden kurumlardan biridir Halkevleri.

70’li yıllarda ilerici değerleri sahiplenen herkesin kapısından girdiği bir örgüttür Halkevleri. Genel başkanı Ahmet Yıldız tarafından faaliyetleri savunulan ve başı dik, alnı ak, onurlu insanların örgütüdür Halkevleri. 80’li yıllarda sayıları bir elin parmaklarına ulaşmayan Ahmet Yıldızların, Abdullah Aydınların, Rıza Ilımanların öncülüğünde küllerinden yeniden doğan bir anka kuşudur Halkevleri. 90’lı yıllarda halkın muhalefet evidir. Sermayenin talan ettiği her yerde, piyasalaştırma karşısında halkın mücadele aracıdır Halkevleri. Demokrasi ve barış demektir.

2000’li yıllarda savaş karşıtı mücadelede ön saflardadır. AKP’nin karşısındadır ve neoliberal politikalar karşısında halkın hakları mücadelesidir. Milyonların sokaklara döküldüğü Haziran İsyanı’dır. Halkın tek adama karşı direnişinde mücadele yoldaşıdır. Faşizme karşı demokrasi ve özgürlük, gericiliğe karşı laiklik, savaşa karşı barış, sömürüye, yağmaya karşı insanca yaşam mücadelesidir Halkevleri.

Ve her zaman tiyatrodur, müziktir. İşçi Filmleri Festivali’dir; Uçurtma Çocuk dergisidir. Halkevleri çocukların örgütüdür. Hayatına ve haklarına sahip çıkan kadınların örgütüdür. Tarihin her döneminde emeğin, halkın kollektif çıkarları için mücadele etmiştir. Ürettiği değerleri, tüm ilerici birikimleri yeniden yeniden üreterek bugünlere ulaşmıştır. Ve hâlâ bu anlamda da sorumlulukları büyüktür. Ve dostlar bizler 87’nci yılımızda üzerimize düşen sorumluluğun farkındayız. İnsanca yaşadığımız bir ülke için, laik bir ülke için geleceğe yürüyoruz. Bilimin, sanatın özgür olduğu aydınlık bir gelecek için mücadele ediyoruz. Ve o kadar mutluyuz ki bu yolda dostlarımız var. O kadar mutluyuz ki geleceğe dair umutlarımız var. Ve bu umutları gerçek kılacak mücadelemiz var, omuz omuza verdiğimiz dostlarımız var. 87’nci yılımız kutlu olsun. Halkevleri 87 yaşında, umut dimdik ayakta.

Dilşat Aktaş konuşmasının ardından Füsun Kavalcı, Ufuk Ergun, Emre Yenisoy, Lütfullah Genç, Gökhun Baltacı, Hüseyin Erol, Metehan Törer ve Evrensel Sahne Sanat’a çiçek takdim etti. 

Açılışa HDP İstanbul Milletvekili Oya Ersoy, CHP Ankara Milletvekili Levent Gök, KESK Eş Genel Başkanı Mehmet Bozgeyik, Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES) Eş Genel Başkanı İbrahim Kara, HDP Ankara İl Örgütü Eş Başkanı Zeyno Bayramoğlu, HKMO Ankara Şubesi Başkanı Hüseyin Arkan’da katıldı.

“Halkevleri Çocuklarındır”

Kuruluş yıldönümü etkinliğinin ikinci günü çocuklara ayrıldı. “Halkevleri Çocuklarındır ve Çocuklarla Beraber, Çocuklar İçin” çağrısıyla yapılan etkinliğe onlarca çocuk ve veli katıldı.

Çocuk Buluşması Ankara Üniversitesi Ada Kültür ve Sanat Öğrenci Topluluğu’nun Modern dans gösterisi ile başladı. Dans gösterisinin ardından atölyelere geçildi. “Bir Şehir Hikayesi: Ottavia’nın animasyonu, Momo Çocuk Hikayeleri Atölyesi, Radyo Şalala Atölyesi, Seramik Atölyesi, Evrim Atölyesi, Sokak Oyunları Atölyesi, Çocuk ve Mimarlık Atölyesi, Haklarımı yazıyorum, Gazetecimi tasarlıyorum ve Türcülük ve Hayvan Hakları” isimleriyle yapılan dokuz farklı atölye, hem çocukların eğlenmesini hem de yaratıcılıklarını geliştirmesine katkı sağladı.

Çocuklar atölyelerde eğlenirken velilerle birlikte Türk Psikologlar Derneği, Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi ve Çocuklar İçin Daha İyi Bir Dünya Mümkün Girişimi’nin katılımıyla “Çocuk Hakları Forumu” yapıldı.

Forumun ve atölyelerin sona ermesinin ardından Şubadap Çocuk ve Moyo Masal Atölye’sinin hazırlamış olduğu konsere geçildi. Çocuk Buluşması masallar ve şarkılarla son buldu.

Geçmişten Geleceğe Halkevleri Emektarları, Kuşaklar Buluşuyor

Halkevleri’nin kuruluş yıldönümünün üçüncü günü “Kuşaklar Buluşmasına” ayrıldı. Etkinliğe Halkevleri’nin eski genel başkanları Abdullah Aydın ve Oya Ersoy’un yanı sıra, KESK MYK üyesi İlhan Yiğit, SES Eş Genel Başkanı İbrahim Kara, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Başkanı Tezcan Candan Karakuş, CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya ve pek çok Halkevi dostu katıldı. 

Halkevleri eski Genel Sekreteri Mustafa Coşar’ın ve şair-fotoğrafçı Mehmet Özer’in moderatörlüğünde gerçekleşen buluşmada Halkevleri’nin emektarları, nasıl Halkevci olmaya karar verdiklerini, parçası oldukları mücadeleden kesitleri anlattı. Salonda oturacak yer kalmazken, bazı dinleyiciler buluşmayı ayakta takip etti.

Mustafa Coşar, yaptığı giriş konuşmasında 1932 yılında kurulan Halkevleri’nin 87 yılının, 1932-1951, 1961-1980 ve 1987’den günümüze olmak üzere üç bölüme ayrıldığına dikkat çekti.

Coşar’ın ardından, bugün Sokullu Mahalle Muhtarı olan Fatma Taner Ege, Halkevleri’yle Adapazarı’nda ilk şubesini açtığı zaman tanıştığını, öğretmen arkadaşlarıyla beraber halkoyunları gösterisi yapmak için gittiklerinde tanıştığını aktardı. Ege, aynı zamanda Tüm Öğretmenler Birliği ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) Başkanı olan eşinin 1975’te vurularak ağır yaralanması ve ardından sürgünlerle karşılaştıklarını bu nedenle de Halkevleri’yle bağının kopmasına rağmen her zaman bir Halkevi dostu olduğunu aktardı.

Coşar, ikinci dönemle birlikte Halkevleri’nin yönetiminde devrimcilerin, sosyalistlerin söz sahibi olduğunu aktardıktan sonra ikinci döneme ilişkin anılarını anlatacak olan kişileri sahneye çağırmaya başladı.

İlknur Kenez, Halkevleri’yle 78’de tanıştığını, okuduğu lisede Bahçelievler Katliamı’nın ardından boykot gerçekleştiğini, ertesi günü Halkevleri’ne gittiğini ve o günden bugüne Halkevleri mücadelesinde yer aldığını aktardı.

70’ler: “Halkların kardeşliğini savunuyorduk hâlâ daha savunuyoruz

Yozgat Boğazlayan Halkevi’nin kuruluşunda bulunan ve Halkevleri’nde mücadele halen devam eden Ali İmam Aydoğan, 70’li yıllarda Halkevleri’nde kitap okumanın bir kural olduğunu kaydetti. Aydoğan, “Biz o yıllarda halkların kardeşliğini savunmaya başladık hâlâ daha savunuyoruz” dedi.

Aydoğan’ın ardından söz alan CHP Ankara eski Milletvekili Şenal Sarıhan, TÖB-DER’le Halkevleri’nin ortak tiyatro oyunları çıkardığını, bu tiyatro oyunları ile tüm Doğu Karadeniz’i gezdiklerini anlattı. Sarıhan sürgün edildikten sonra da yine TÖB-DER ile Halkevleri’nin işbirliği içinde çıkardığı tiyatro oyunlarıyla bu sefer de Batı Karadeniz’i dolaştığını aktardı. Sarıhan, bu tiyatro oyunlarına hazırlık yaptıkları bir aralıkta polislerin hazırlık yaptıkları yeri “bomba ihbarı” bahanesiyle bastığını, kendisinin de onlara “Evet bu oyun bomba gibi düşecek ortaya” dediğini kaydetti.

“Halkevleri diriliğini ve canlılığını koruyor”

Halkevleri’nin ikinci dönemini anlatanlardan Mehdi Bektaş, 1980 darbesi sonrasında dava sürecini anlatırken “Biz avukatlıktan devrimciliği öğrenmedik, devrimci olarak Halkevcilik yaptık” dedi. Bektaş, “Halkevleri diriliğini ve canlılığını koruyor” dedi.

Dönemin bölge sorumlularından olan Mustafa Altıntaş, Halkevleri’nin 87 yılının 19 yılının kapalı olarak geçtiğini belirterek “Zaman zaman kapanmaları görevlerini yerine getirdiklerinin ispatıdır. Görevini yapmışlardır ve kapatılmayı ‘hak etmişlerdir'” dedi. Altıntaş, Halkevleri’nin iktidarlar tarafından toplumu dönüştürme gücünden dolayı kapatılmış olduğunun altını çizdi.

Düzce depreminde yaşamevleri ve meclisler

Mimarlar Odası Ankara Başkanı Tezcan Candan Karakuş da söz alarak “Halkevleri, Cumhuriyet devriminin bir kurumuydu fakat şimdi devrimci bir kurum” dedi. Karakuş, Düzce depreminde Halkevleri’nin kurduğu Yaşamevleri’ne ve yeniden yaşam kurma yeteneğine dikkat çekti.

Karakuş’un ardından söz alan Metin Murat Kalyoncugil ise deprem zamanında Halkvleri’nin yapmış olduğu çalışmaları aktardı. Deprem döneminde en yoksul ve depremden en çok zarar gören mahallelerde çalışma yaptıklarını kaydeden Kalyoncugil, bölgede meclis kurduklarını, bölge halkının da bu meclis aracılığıyla hareket ettiğini kaydetti.

“Dikmen Vadisi, halkın hakları mücadelesinin kazanımdır”

Dönem, Halkevleri’nin kent yoksullarıyla beraber yükselttiği halkın hakları mücadelesi dönemine geldiğindeyse Halkevleri’nin Dikmen Vadisi’nde yürüttüğü mücadele ilişkin Candaş Türkyılmaz, Tarık Çalışkan ve Ender Büyükçulha sahnedeydi.

“Çatlasanız da patlasanız da kadınla erkek eşittir”

Çiğdem Çidamlı ise sahneye çıktığında kuşaklar buluşmasının arkasında yatan en büyük etmenin kadınlar olduğuna işaret ederek “Halkevci kadın olmak demek ‘Çatlasınız da patlasanız da kadınla erkek eşittir’ demektir” dedi.

Gençler buluşacak

Yapılan konuşmaların sonunda Halkevci gençlerden Nuri Özçelik ve Hadi İskit, kuşaklar buluşmasının 2000 sonrası kuşaklarla beraber devam edeceğinin sözünü verdi.

“Yazarlar Kitaplarını Halkevleri Anısına İmzaladı”

Kuruluş Yıldönümü etkinliğinin Çağdaş Sanatlar Merkezi’ndeki son günü yazarların imza günüyle tamamlandı. 

Etkinlikler Ayizi Yayınevi’nden Ayizi Kadınları ve Erendiz Atasü’nün katılımıyla Gülten Akın salonunda “Kadınlar neden yazar?” başlıklı söyleşiyle başladı. Söyleşinin ardından çok sayıda yazar ÇSM fuayesinde okuyucularıyla buluştu. İmza gününe katılan yazarların isimleri şöyle:

Ahmet Telli, Aksu Bora, Banu Bülbül,  Hamide Yiğit, Elif Çongur,Erhan Karadağ, Erendiz Atasü, Gökçer Tahincioğlu, İlknur Üstün, İsmail Saymaz, Mehmet Özer, Nagehan Tokdoğan, Aysun Kara, Reyhan Saygın, Aysu Arslantürk, Aynur Demirdirek, Ayten Kaya, Fulya Bayraktar, Pamuk Yıldız, Senem Tepe, Sofya Kurban ve Tekgül Arı. 

İmza günü Elif Çongur ve Ahmet Telli’nin konuşmacı olarak katıldığı “Kültür Üreticisi Olmak” başlıklı söyleşiyle son buldu. 

“Adalet, Sizsiniz”

Halkevleri’nin 87. Yıl dönümü kuruluş etkinliği Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın katıldığı “Adalet, Sizsiniz” oyunuyla son buldu. Ankara MEB Şura salonunda yapılan gösteriye yüzlerce kişi katıldı. Oyunun biletleri ise Halkevleri’nin 87. Yılında başlatmış olduğu “okumak özgürleştirir” kampanyasına izleyicilerin getirmiş olduğu kitaplar oldu. 

Oyunun sonunda Halkevleri Eş Genel Başkanı Dilşat Aktaş ve Çankaya Belediye Başkanı Alper Taşdelen sahneye çıkarak Rutkay Aziz ve Taner Barlas’a çiçek takdim etti. Dilşat Aktaş burada kısa bir konuşma yaparak Halkevleri’nin 87 yıllık bir yolculuk olduğunu söyledi. Aktaş, “kitapla, sinemayla, tiyatroyla, müzikle ve dansla çıkılan bir yolculuk. Ümmetlikten yurttaşlığa geçişin hikayesidir Halkevleri. Ve yine Halkevleri 87. Yılında da bu görev ve sorumluluklarla mücadelesine devam ediyor” dedi.

Aktaş, “yaratıcı, sorgulayan, üreten” nesiller için “Okumak Özgürleştirir” kampanyası başlattıklarını ve bu kampanyayla Türkiye’nin 7 bölgesinde 7 kütüphane kuracaklarını söyledi.

Son olarak “Okumak özgürleştirir” kampanyası hala devam etmektedir. Halkevleri Şubelerinde bu kampanyaya destek olabilirsiniz.