Türkiye'de en zengin yüzde 20'lik kesimle en yoksul kesim arasındaki harcama farkının 13 kat olduğu belirlendi. Türkiye'de gelir dağılımından en düşük payı alan yüzde 20'lik dilimde yer alanlar içindeki en yoksulların Ortadoğu Anadolu Bölgesi'nde yaşadıkları belirlendi. Bu bölgedeki en yoksul kesimdeki kişiler günlük 1.7 YTL harcamayla yaşamını sürdürmeye çalışıyor. En zengin yüzde 20'lik dilimdekilerden en zengin olanlar da İstanbul'da yaşıyor ve günlük 23.9 YTL kişi başına harcama düzeyine sahip bulunuyorlar.
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün açıkladığı hanehalkı tüketim harcamaları çalışmasından yapılan belirlemeler, bölgeler itibariyle gelir düzeyleri arasındaki uçurumu ortaya koydu. Kişi başına günlük ortalama harcama düzeylerine bakıldığında en yoksul bölgenin, 3.3 YTL'lik harcamayla yaşamın sürdürülmeye çalışıldığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi olduğu belirlendi. Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinin yer aldığı Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden sonra, 3.9 YTL ile Kuzeydoğu Anadolu, 4 YTL ile Ortadoğu Anadolu, 5.2 YTL ile Batı Karadeniz, 5.5 YTL ile Orta Anadolu, 6 YTL ile Doğu Karadeniz, yine 6 YTL ile Akdeniz, 7.1 YTL ile Marmara, yine 7.1 YTL ile Doğu Marmara, 7.7 YTL ile Ege, 7.7 YTL Batı Anadolu ve 10.8 YTL ile İstanbul geliyor. Günlük ortalama kişi başına düşen harcama düzeyleri arasında bölgeler arasında 2.3 katlık fark bulunuyor.
13 Katlık Uçurum
Ancak bu fark, bölgeler itibariyle gelir dağılımı dilimlerine bakıldığında 13 kata kadar çıkıyor. Türkiye'nin en düşük harcama düzeyinin günlük 1.7 YTL ile geçinmeye çalışan en az gelire sahip yüzde 20'lik dilimde yer alanları barındıran Ortadoğu Anadolu'da olduğu belirlendi. Yoksulluğun en derin olduğu Ortadoğu Anadolu Bölgesi, Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis ve Hakkari illerini kapsıyor.
İstanbul ise en fazla gelire sahip yüzde 20'lik dilimi oluşturan kesimin kişi başına günlük 23.9 YTL'ye varan harcama düzeyiyle en çok harcama yapabildiği bölgeyi oluşturuyor. Böylece Ortadoğu Anadolu'daki en yoksul yüzde 20'lik dilimin kişi başına harcama düzeyiyle, İstanbul'daki en zengin yüzde 20'lik dilimdeki kişi başına harcama düzeyi arasında 13 katlık fark bulunduğu ortaya çıkıyor.
12 istatistiki bölge içinde gelir dağılımında makasın en çok açıldığı bölgeyi İstanbul oluştururken, gelir dağılımının en iyi olduğu bölgenin Doğu Marmara olduğu belirlendi.
En yoksul kesimin harcama düzeylerine bölgesel olarak bakıldığında en kötü durumda olan Ortadoğu Anadolu'dan sonra 1.9 YTL ile Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinin yer aldığı Güneydoğu Anadolu geliyor. Yoksulluğun en derin olduğu üçüncü bölgeyi de günlük 2 YTL'Lik harcama düzeyleriyle Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illerinin yer aldığı Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi oluşturuyor.
4 Gelir Diliminde En Yoksul Güneydoğu
En yoksul yüzde 20'lik dilim dışındaki diğer gelir dilimlerinde yer alanların kişi başına günlük harcama düzeylerine bölgeler itibariyle bakıldığında en az harcama düzeyinin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, en yüksek harcama düzeyinin de İstanbul'da olduğu görülüyor.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki en düşük gelire sahip ikinci yüzde 20'lik dilimdekilerin günlük kişi başına 2.4 YTL, üçüncü yüzde 20'lik dilimdekilerin 2.6 YTL, dördüncü yüzde 20'lik dilimdekilerin 3.3 YTL ve en zengin yüzde 20'lik dilimdekilerin 6 YTL harcama yaptıkları görülüyor.
İstanbul'da ise ikinci yüzde 20'lik dilimde yer alanların günlük 7 YTL, üçüncü dilimde yer alanların 8.2 YTL, dördüncü dilimde yer alanların 10 YTL, en zengin beşinci dilimde yer alanların da 23.9 YTL harcama yaptıkları belirlendi.
Zengin Ve Yoksulların Kendi İçlerindeki Uçurum
Her bir gelir diliminin bölgeler itibariyle harcama düzeylerindeki uçuruma bakıldığında ise, en yoksul gelir diliminde bölgeler itibariyle 2.3 kat, ikinci en az gelire sahip yüzde 20'lik dilimde 1.9 kat, üçüncü gelir diliminde 2.2 kat, dördüncü gelir diliminde 2 kat, en zengin gelir diliminde ise 3 kat fark olduğu belirlendi.
Gelir Uçurumunda İstanbul Önde
Her bir bölgenin kişi başına günlük harcama düzeylerine bakıldığında ise en büyük uçurumun İstanbul'da olduğu görülüyor.
İstanbul'da en düşük gelire sahip yüzde 20'lik dilim içinde yer alanların günlük 4.9 YTL, en zengin yüzde 20'lik dilimdekilerin günlük 23.9 YTL harcama yaptıkları dikkate alındığında, bu bölgedeki harcama uçurumunun 3.8 kat olduğu görülüyor. Gelir dengesizliğinde İstanbul'u en yoksul kesim ile en zengin kesimin günlük harcama düzeyindeki 3.1 katlık farkla Ortadoğu Anadolu, 3 katla Batı Anadolu takip ediyor.
DİE'nin 12 istatistiki bölgesi içinde Doğu Marmara, bölge içinde gelir dağılımının en iyi durumda olduğu yeri temsil ediyor. Bursa, Eskişehir, Bilecik, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova illerini kapsayan Doğu Marmara'da en zengin kesim ile en yoksul kesimin günlük harcama düzeyleri arasında 1.4 katlık fark bulunuyor. Doğu Marmara Bölgesi'nden sonra gelir dağılımında en iyi durumda olan bölgeyi 1.6 katlık farkla Batı Marmara oluşturuyor. Batı Marmara'dan sonra da 1.7 katlık farkla Doğu Karadeniz ve Orta Anadolu bölgeleri geliyor.