26-27 Ocak tarihlerinde Halkevleri Eğitim Hakkı Meclisleri’nin gerçekleştireceği Büyük Eğitim Hakkı Forumu öncesinde çeşitli başlıklardaki atölyeler çalışmalarına devam ediyor. Eğitimde Gericilik ve Eğitim Hakkı atölyesi bu çalışma kapsamında veli, öğrenci ve öğretmenlere uyguladığı bir anket ile gericiliğin okullarda uygulanma biçimleri ve yaşanan sonuçlara dair çeşitli verile elde etti. Özellikle anketteki açık uçlu sorulara verilen yanıtlar okullarda yaşanan gerici uygulamalara dair önemli bilgiler içeriyor

Atölye tarafından yapılan öğrenci anketine 15-17 yaşları arasında, Kadıköy, Üsküdar ve Ataşehir’deki liselere devam eden öğrenciler; öğretmen anketine 26-54 yaşları arasında, Kadıköy, Üsküdar, Kartal ve Beyoğlu’nda ilkokul, ortaokul ve liselerde çalışan öğretmenler; veli anketine ise 44-66 yaşları arasında, çocukları ilkokul 2. sınıftan üniversiteye kadar çeşitli kademelerde öğrenimine devam eden veliler katılmıştır.

Öğrencilere yönelik hazırlanan ankette  “Şimdiye kadar okulunuzda dini tercihiniz / cinsiyetiniz / etnik kökeniniz / ekonomik durumunuz konusuna ayrımcılık yaşadıysanız birkaç cümle ile yazabilir misiniz?” sorusuna verilen cevaplardan birkaç örnek:

• 2012 – “Hacca gitmek konusunda ve dinle ilgili diğer düşüncelerim yüzünden bir hocayla çatışma yaşadım.”
• 2012 – “Velilerden biri kızının türban takmasına izin verilmezse onu imam hatip lisesine alacaklarını söyledi. Kız okula türbanla gelmeye başladı ama kendi isteğiyle derslerde başını açıyordu. İdare öğrenciyi desteklemek yerine ailesine şikayet etti. Veli kızı okuldan aldı imam hatip lisesine yazdırdı.”
• 2011 – “Din Kültürü öğretmenimiz kızlar öne oturmaz diyerek beni arka sıralara oturttu.”
• 2011 – “Siyasi görüşüm ve dini inancım dolayısıyla okuldaki bazı öğretmenler ve öğrenciler tarafından dışlandım.”
• 2012 – “Katkı payını ödemeyenler sınavda eksi puanla başlatıldı.”
• 2010 – “Kökenlerim Arap olmasına rağmen Müslüman olmadığım için din kültürü öğretmenim ‘sen bizim utancımızsın’ dedi. Ardından da ekledi:  ‘zaten yanındaki de Alevi, Aleviler de Müslüman sayılmaz.’”
• 2010 – “İdareden Hz. Muhammed’in hayatı yerine ‘cinsel kimliklerimizi tanıma dersi’ açılmasını istedim. Orada bulunan biyoloji öğretmeni ‘bir kız nasıl böyle bir şey ister?’ dedi.”

Öğretmenler için yapılan ankette sorulan “Şimdiye kadar okulunuzda gerici anlayış (dinci / cinsiyetçi / milliyetçi anlayış) nedeniyle olumsuz bir deneyim yaşadıysanız birkaç cümle ile yazabilir misiniz?” sorusuna verilen cevaplardan bazıları ise şöyle:

• 2012 – “Cuma namazına gitmediğim için okul müdürü ve diğer müdür yardımcısı tarafından dışlandım, mobbinge tabi tutuldum ve müdür yardımcılığından ayrılıp öğretmenliğe geri dönmek zorunda kaldım.”
• 2004 – “Eski okul müdürümüz Ramazan ayında bütün sınıfları dolaşıp oruç tutmayan öğrencileri tespit ediyordu. Herhangi bir işlem yapmasa da çocuklar üzerinde psikolojik baskı oluşturuyordu.”
• 2012 – “Vatandaşlık ve Demokrasi dersinde ‘ülkemizde demokrasi var mı?’ sorusunu tartıştık. Birkaç gün sonra sınıf öğretmenleri yanıma gelip ‘sınıfta siyasi propaganda yapıyormuşsunuz ve öğrencilerle veliler bu durumdan rahatsız olmuş’ dediler.”

Hazırlanan veli anketinde sorulan “Çocuğunuz bugüne kadar din dersleriyle ya da okulundaki gerici anlayış (dinci – cinsiyetçi –milliyetçi anlayış) nedeniyle sıkıntı yaşadıysa anlatabilir misiniz?” sorusuna verilen birkaç yanıt ile şu şekilde:

• 2008 – “Din Kültürü öğretmeni çocuğuma ‘yılbaşı kutlamayı bilirsiniz, sure okumayı bilmezsiniz’ diye kızmış, disipline vermekle tehdit etmiş. Veli olarak müdahale etmek zorunda kaldım.”
• 2003 – “Oruç tutmadığı için çocuğum arkadaşları tarafından, ‘siz Müslüman değil misiniz?’ diye sorularak dışlandı.”
• 2008 – “Fen Bilgisi öğretmenleri çocuklarımıza fen konuları yerine dini konuları anlatıyordu. Veliler olarak tepki gösterdik ve öğretmen başka bir okula gönderildi.”
• 2011 - “Çocuğum lisede güzel sanatlar sınavına girip kazandı. Ancak mülakatı geçemedi. Kimliğinde Tunceli yazıyordu. Bununla ilgili sorular sormuşlar. Bununla ilgili olarak elendiğini düşünüyorum.”
• 2012 - “Kızıma öğretmenleri ve arkadaşları ‘namaz kılıyor musun’ diye sormuşlar.”
• 2012 – “Kızım liseye gidiyor. Arkadaşları namaz kılıp kılmadığını, oruç tutup tutmadığını, hangi mezhepten olduğunu soruyorlarmış. Bu bizi çok tedirgin ediyor.”
• 2012 – “Kızıma oruç tutuyor musun, namaz kılıyor musun diye soruyorlarmış.”

Anket sonuçlarının tamamına ulaşmak için tıklayınız

Halkevleri Baın Merkezi