Halkevleri, Halkın Hakları Forumu’nun ikincisini, 21-22-23 Ocak 2011 tarihlerinde, Ankara SBF Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin desteğiyle Ankara’da gerçekleştirecektir.  Emeği, insanı ve doğayı hedef alan neo-liberal kapitalist saldırganlığa karşı hak mücadelelerinin yaygınlaştığı bir dönemde gerçekleştirilecek olan Halkın Hakları Forumu, hak mücadelelerinin birleşik bir mücadele programına tercüme edilmesinin olanaklarını yaratmayı ve bu mücadelelerin halkın bağımsız siyasal mücadelesi bakımından sahip olduğu potansiyeli bilince çıkartmayı hedeflemektedir.

Halkın Hakları Forumu’nun ilk günü (21 Ocak Cuma) Kadın Forumu olarak Hacı Bektaş-ı Veli Vakfı’nda düzenlenecektir. Forumun, 22-23 Ocak (Cumartesi-Pazar) tarihlerinde Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde (SBF) gerçekleştirilecek bölümünde, ana oturumların yanı sıra, eğitimden sağlığa, barınmadan suya, engelli haklarından iletişim hakkına uzanan 14 temel başlıkta, neo-liberal kapitalist saldırganlığa karşı bu alanlarda gelişen hak mücadelesi stratejilerinin tartışılacağı atölye çalışmaları düzenlenecektir.

2011-Halkın Hakları Forumu ana oturumları, atölyeleri ve sonuç bildirgelerinin oluşum sürecinde, bir yandan çeşitli hak mücadelesi alanlarının kesişme noktalarını, öte yandan hak mücadeleleriyle ülkemizin temel siyasal-demokratik sorunları arasındaki ilişkiyi açığa çıkartmayı hedefleyen bir yaklaşım benimsenecektir.

Hak mücadelesi alanlarının kesişme noktaları, 3 temel tema kapsamında birleştirilecektir. Bu temalar; 1) Güvencesizliğe karşı mücadele 2) Doğanın metalaştırılmasına/yok edilmesine karşı mücadele ve 3) Sermayenin kent politikalarına karşı mücadele olarak belirlenmiştir. 22 Ocak tarihinde yapılacak olan atölye çalışmalarının sonuçlanmasının ardından, 23 Ocak tarihinde,  bu üç temel başlık altında kümelendirilen atölyelerde varılacak sonuçların bir araya getirileceği ve tematik ortak sonuç bildirgelerinin hazırlanacağı çalışmalar yapılacak ve ortak tematik sonuç bildirgeleri Forum’un sonuç oturumunda sunulacaktır.  Bu nedenle her bir atölye ön hazırlık sürecinden itibaren bu üç temel temayla ilişkisi vurgulanarak oluşturulmaktadır.

Her biri hak mücadelesi başlıklarından oluşan atölye çalışmalarında; hak mücadelesi alanlarının temel siyasal-demokratik sorunlarla ilişkisi de ele alınacaktır. Bu noktada; Kadın Forumu’nun “cinsiyetçilik” konusunda üreteceği sonuçlar atölye çalışmalarına taşınacaktır. Yine atölye çalışmalarında her bir hak mücadelesi başlığında neo-liberal saldırganlıkla birlikte egemen gerici, ırkçı, milliyetçi ve ayrımcı politikalarla bu politikaların toplumsal yaşamdaki örgütlenme biçimlerinin etkileri ve bunlara karşı mücadele stratejileri de ele alınacaktır. 23 Ocak tarihinde bu tartışmalardan elde edilecek sonuçları birleştirecek ortak çalışmalar yapılacak ve kapanış oturumunda yapılacak konuşmalarla Foruma sunulacaktır.

Atölyeler için belirlenen çalışma yöntemine göre Ulaşım Hakkı atölyesinde yapılacak tartışmaların sonuçları forumun üç ana temasından biri olan Sermayenin kent politikalarına karşı mücadele üst başlığına aktarılarak sonuç bildirgesinde yer alacaktır.

İNSANCA BİR KENT VE YAŞAM İÇİN ULAŞIM HAKKI ATÖLYESİ ÇAĞRISI

Halkın Hakları Forumu–2011 Ulaşım Hakkı Atölyesi, neo-liberal kapitalizmin ve AKP hükümetinin ulaştırma politikalarının insanlar, kentler, kırsal-tarımsal alanlar ve genel olarak doğa üzerindeki yıkıcı etkilerine karşı ulaşım hakkı mücadelesini, insanca bir yaşam mücadelesinin başlıca alanlarından birisi olarak tanımlamayı hedeflemektedir. Halkın Hakları Forumu-2011 Ulaşım Hakkı Atölyesi’nde ulaşım alanı neo-liberalizmin son dönemde en yıkıcı biçimlerde etkilediği kamusal hak alanlarından birisi olarak ele alınacak ve tartışmalar mücadele deneyimleri ışığında yürütülecektir.

Ülkemizde AKP hükümeti ve yerel yönetimler eliyle uygulanan neo-liberal ulaşım politikaları, insanların ulaşımını değil, ticari malların (metaların) dolaşımını merkezine alan kapitalist birikim mantığı üzerinden şekillenmektedir. Sermayenin, ulaşım yatırımlarını krizini çözebileceği önemli kanallardan birisi olarak görmesi, tüketimi kışkırtan karayolunu temel alan politikalara ağırlık verilmesi; toplu ulaşım hizmetlerinin çökertilmesi ve ulaşım hizmetlerinin piyasalaştırılması-taşeronlaştırılması-özelleştirilmesi-pahalılaştırılması; 3. Boğaz Köprüsü, Karadeniz otoyolu projesi, duble yollar, İstanbul-İzmir otoyolu gibi kentsel yağmayı ve doğanın yıkımını hızlandıran büyük uluslararası karayolu projelerinin dayatılmasıyla sonuçlanmaktadır. Çok büyük kaynakların aktarıldığı ulaşım alanı, AKP iktidarı açısından da piyasacı belediyecilik-cemaatçilik-taşeronluk kanallarıyla rant dağıtılan temel alanlardan birisi halini almıştır.

Bu gelişmeler halkın ulaşım hakkı mücadelesinin içeriğini zenginleştirirken, ulaşım hatlarını da birçok yönden neo-liberalizmin zayıf karnına dönüştürmektedir. Son yıllarda ülkemizde ulaşım alanında yaygın eylemlilikler yaşanmış; doğrudan eylem biçimleri kazanımlarla sonuçlanırken, parasız ve nitelikli ulaşım hakkının en temel kamusal haklardan birisi olduğu bilinci büyük kentlerde yaygınlaşmaya başlamıştır. Öte yandan sermayenin ulaşım politikalarının kentler ve doğa üzerindeki yıkıcı etkileri karşısında da önemli bir mücadele birikimi oluşmuştur. Ulaşım hakkı mücadelesi, bu iki boyutuyla da, insanca yaşanabilir bir kentin ve yaşamın savunulması mücadelesinin dinamik bir parçasıdır. Ulaşım Hakkı Atölyesi bu mücadele birikimini zenginleştirmeyi; bu alandaki mücadele biçimleriyle halktan ve yaşamdan yana, kamusal ulaşım talebini ortak bir mücadele programı olarak ileriye taşımayı hedeflemektedir. Ulaşım Hakkı Atölyesi’nde ana tartışma başlığı olarak, ulaşımın çeşitli boyutlarıyla neden hak olduğu; kapsamlı bir ulaşım hakkı bilincinin bu alanda verilen mücadelenin en büyük kazanımlarından birisi haline dönüştürülmesinin araçları; ulaşım alanının, halkın diğer kamusal hizmetlere erişimi açısından taşıdığı yaşamsal önemle sermayenin kent politikaları içindeki rolü ele alınacaktır.

 ATÖLYE TARTIŞMA ÇERÇEVESİ ÖNERİSİ

1)     Neo-liberal ulaşım politikalarının insanlar, kentler ve doğa üzerindeki etkileri

- Karayolu-özel otomobil odaklı ulaşım politikası ve sonuçları: Çarpık kentsel gelişme, çevre kirliliği, gürültü, petrole bağımlılık, karayolu katliamları

- Yeni mega ulaşım yatırımı projeleri. Yeni karayolu projeleri dökümü. Duble yolların, sahil yollarının, köprülerin, viyadüklerin, otoyolların sosyal hayat ve doğal varlıklar (ormanlar, su havzaları, tarım alanları ve yaban hayatı) üzerindeki etkileri

- Ulaşım ve göç sorunu: Halkın yerleşim birimleri arası ulaşım hakkının ihlali. Kırsal alanda yaşayanların ulaşım sorunları

- Yollar ve otoyollar etrafında büyüyen ve şekillenen kentlerin toplumsal yaşam ve kamusal haklar üzerindeki etkileri; yolların kentlerdeki sınıfsal parçalanmışlığı derinleştirmesi (İstanbul boğaz köprüleri örneği). Ulaşım politikaları ve yoksulların tecrit edilmesi; ulaşımın kamusal hakların kullanılabilmesindeki rolü (Pahalılık, sefer sayılarının azlığı, durakların yetersizliği, aydınlatma, üst geçit sorunları)

- Engellilerin, kadınların, okuma yazma bilmeyenlerin, yaşlıların ve emeklilerin özel olarak yaşadığı ulaşım ve kamusal hizmetlere ulaşma sorunları

- Özellikle yoğun göç alan kentlerde Kürt nüfus ağırlıklı mahallelerin ulaşım sorunları (ulaşımda ana dili kullanma hakkı, ırkçılık ve tecrit)

- Gerici kadrolaşmanın ve emperyalist sermaye birikimi stratejilerinin parçası olarak ulaşım politikaları.

2)     Neo-liberal ulaşım politikaları ve toplu taşımacılık

- Kent içi toplu ulaşımda metro, raylı sistemler, deniz yolu ulaşımı gibi alternatif ulaşım sistemlerinin yetersizliği

- Özelleştirmeler; köprülerin, otoyolların satılması ve toplu ulaşım hizmetlerinin şirketleştirilip, satılması

- Toplu taşımacılıktaki gerileme ve özelleştirmeler; ulaşım hizmetinin pahalılığı, kar mantığıyla yapılan düzenlemeler, piyasalaştırma ve elektronik paso sistemleri

- Ulaşımda nitelik sorunu; toplu ulaşım araçlarında sıkışıklık, temizlik, havalandırma sorunları; tabelaların, bilgilendirme sistemlerinin yetersizliği

- Toplu taşıma araçlarının özellikle işe gidiş-geliş saatlerindeki yetersizliği sorunu. Öğrencilerin, üniversite kampuslarının ve işçilerin servis sorunları; ulaşım bedelleri ve işçi ücretleri; işsizlerin, işçilerin ve güvencesiz çalışanların ulaşım sorunları;  toplu ulaşım hizmetlerinin gece saatlerindeki yetersizliği sorunu.

-  Ulaşım hizmetlerinin taşeronlaştırılması ve ulaşım çalışanlarının yaşadığı sorunlar: Toplu ulaşımda güvencesizleştirme ve esnek çalıştırmanın yarattığı sonuçlar ve direnişler (Uzun çalışma saatleri, ağır çalışma koşulları,  ulaşım emekçisinin ve yolcunun can güvenliği sorunu)

3)     Ulaşım hakkı mücadelesi: Talepler, mücadele deneyimleri ve öneriler

- Ulaşım hakkı mücadelesi panoraması; tek sıra yürüyüşlerden parasız ulaşım eylemlerine; ulaşımın özelleştirilmesi ve zamlar karşısındaki mücadele deneyimleri (otoyollar ve boğaz köprülerinin özelleştirilmesine karşı hukuksal kazanımlar; İBB metrobüs zamlarının geri aldırılması, üniversite öğrencilerinin ulaşım hakkı mücadeleleri)   

- 3. Köprü Yerine Yaşam Platformu mücadele deneyimi; Karadeniz sahil yoluna karşı mücadele deneyimi

- Toplu taşımanın sabah işe ve okula giderken akşam eve gelirken parasız olması; başta kadınlar olmak üzere geliri olmayanların ulaşım hakkı talepleri

- İşçilerin parasız ulaşım hakkı mücadelesi deneyimleri (Güney Afrika sendikaları, COSATU örneği; halkçı-parasız ulaşım uygulaması örnekleri; ulaşım hakkı mücadelesinden kent hakkı mücadelesine/ Kapitalizmin emekçileri yalıtma aracı/zayıf karnı olarak ulaşım/ ulaşım, malların dolaşımı ve işsiz işçiler mücadelesi deneyimleri)

- Ulaşım hakkı mücadelesinde örgütlenme önerisi olarak: Halkın Ulaşım Hakkı Koordinasyon Merkezleri

- Hak mücadelelerinin ortak ekseni olarak ulaşım hakkı; ulaşım, barınma, eğitim, sağlık, kültür-sanat hakkı arasındaki ilişki

- Kamusal alanın inşasında siyasal bir hak olarak ulaşım hakkı; “seyahat özgürlüğü” kavramına karşı “ulaşım hakkı” kavramı; ulaşım hakkı kavramının ve mücadelesinin öğeleri; temel bir hak olarak nitelikli, parasız, toplu ulaşım hakkı.

Ulaşım Hakkı Atölyesi sonuçları, Sermayenin kent politikalarına karşı mücadele üst başlığı altında diğer ilgili atölyelerin sonuçlarıyla birleştirilecektir.

Halkın Hakları Forumu’nda buluşmak ve haklar mücadelesinde birlikte yol almak dileğiyle…

HALKIN HAKLARI FORUMU

İNSANCA BİR KENT VE YAŞAM İÇİN ULAŞIM HAKKI ATÖLYESİ ÇALIŞMA GRUBU

İletişim için:

ANKARA:

Ferhat Yaşar Arıkan (Forum Sekretaryası) 

[email protected]

Zafer Algül (Ankara Çalışma Grubu) 

[email protected]

Halkevleri Genel Merkezi Konur Sokak No:8/9 Kızılay, Ankara

Telefon: 312-4192717 Faks: 4193207 Eposta: [email protected]       

İSTANBUL:

Çiğdem Çidamlı (Forum Sekretaryası) 

[email protected]

Rüya Kurtuluş- Kader Cihan (İstanbul Çalışma Grubu) 

[email protected], [email protected]

İstanbul Halkevi: İstiklal Caddesi Orhan Adli Apaydın Sokak No: 10 Beyoğlu / İstanbul
Telefon: 0212 245 82 65 Faks: 02122457010 Eposta: [email protected]