Eğitim Hakkı Anasayfa

Eğitimde Gericiliğe Karşı Mücadele ve Eğitim Hakkı Atölyesi Sonuç Bildirgesi

Cu, 08/03/2013 - 20:57
  • Arttır
  • Eksilt
  • Normal

Yerel ve uluslararası sermayenin himayesinde, devlet-siyasal iktidar, ticaret-piyasa ve cemaat-tarikat-vakıf ilişkileri etrafında örgütlenen İslamcı gericilik AKP nezdinde en güçlü siyasal temsiliyete ulaştı. AKP’nin bu konuma gelmesi, doğrudan doğruya ülke kapitalizminin krizi karşısında egemen sınıflar adına süreci onarma ve yönetebilme yeteneğine sahip olmasıyla açıklanabilir. AKP’nin temsil ettiği siyasal gericilik, dinin araçsallaştırılarak egemen sınıfın hizmetine sunulması ve cinsiyetçilikle, şovenizmle, ırkçılıkla, kadın ve işçi düşmanlığıyla güçlendirilmesi biçiminde karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle AKP iktidarı-gericilik-neoliberalizm bağlantısını çözümlemek bugün dinci gericiliğin niteliğini anlamanın ve gericiliğe karşı mücadelenin anahtardır.

AKP gericiliğinin toplumsal yaşamı topyekun tahakküm altına alma ve gerici toplumsal bir doku oluşturma çabalarının nedeni gelecekteki kadroların yetiştirilmesi ve geri kalanlar için mutlak bir itaatin tesis edilmesidir. Emeğin sermaye karşısında çırılçıplak bir güvencesizliğe mahkum edilmek istendiği, emeğin yeniden üretim alanlarının tümüyle sermaye tarafından metalaştırılmak istendiği, ülke içinde ve dışında savaşlarla dolu bir geleceğin “stratejik derinlik” olarak sunulduğu bir dönemde itaat, ancak çok kuvvetli saldırılarla sağlanabilir.

İlk ve ortaöğretimde 4+4+4 kademeli-kesintili eğitim sistemi ile yükseköğretim için planlanan yeni eğitim sisteminin eğitimin piyasalaştırılması olduğu kadar gericileştirme projesi olduğu gizlenemez hale gelmiştir. Bu siyasal projenin temel hedefi neoliberalizmi ve gericiliği içselleştirmiş “piyasa islamı”na uygun bireylerin yetiştirilmesidir.

AKP’nin eğitimin içeriğini gerici, piyasacı, ırkçı ve cinsiyetçi biçimde “tek tipleştirirken” bir özgürleşme adımı olarak sunduğu “serbest kıyafet yönetmeliği”, kendi içinde ayrımcı ve cinsiyetçi pek çok yasağı-uygulamayı barındırmakta ve kız çocuklarının başının kapatılmasını özendirmektedir.

Hali hazırda dinsel bir baskı aracı olan zorunlu din dersi yetmezmiş gibi, 4+4+4’le dini içerikli “seçmeli” derslerin getirilmesi, her türdeki okula mescit kurulmasından söz edilmesi ve yönetim kademelerindeki gerici kadrolaşma, bütün okulların imam hatip okullarına dönüştürülmesi hedefinin açık işaretidir.

Okullardaki bu sistematik gericileştirme, farklı düşünenlerin kendilerini daha da yalnız hissettiği, ayrımcılığın arttığı, öğrencilerin özgürleştirici pratiklerinin engellendiği bir sürece doğru evrilirken mücadele etmek bir tercih değil zorunluluk halini almaktadır.

Eğitim sistemi “hem kadrolarıyla hem müfredatıyla hem de yaşam alanı olarak” dinci gericilik ekseninde yapılandırılmaktadır. Böylece tam da AKP iktidarının yaratmaya çalıştığı toplum modeli ekseninde düşünmeyen, sorgulamayan, “toplumsal eşitsizlikler karşısında hak arama bilincinin, emek mücadelesinin” yerine toplumsal eşitsizliği mutlak doğru kabul eden, cemaatin yaptığı yardıma şükreden, kaderci ve itaatkâr bir nesil yaratılmak istenmektedir.

İlk ve ortaöğretimde sürdürülen gerici politikalar üniversitelerde de yönetimlerin gerici kadrolarla şekillendirilmesi, türbanın özgürlük olarak sunulması, bölüm müfredatlarının gericileştirilmesi, evrim tartışmalarının yasaklanması, bilimsel çalışma özgürlüğünün engellenmesi, üniversiter yaşama müdahale gibi uygulamalarla sürmektedir.

AKP iktidarının gerici ideolojiye yaslanan ve bunu derinleştiren politikaları göz önüne alındığında, halkın bağımsız siyasetinin olmazsa olmaz başlıklarından birisi gericiliğe karşı mücadeledir. Siyasal dinci-gericiliğe karşı mücadele, neoliberalizme karşı mücadeleyle iç içe gelişecektir. Egemen sınıfların tarihsel aydınlanmacı iddialarını, sistemin krizi karşısında yük olarak görmeye başladıkları ve giderek daha fazla gericileştikleri bir dönemde, yeni bir aydınlanma ve laikleşme sürecinin devrimci bayrağı da bugünün devrimci sınıflarının hak mücadelelerinde yükselecektir.

Bizler bu mücadelenin özneleri olarak aşağıdaki hedefleri gerçekleştirmeyi görev olarak önümüze koymaya karar vermiş bulunuyoruz:

Taleplerimiz ve Mücadele Programımız

  • Eğitimin özgürleştirici bir pratik olabilmesi için sorgulama- düşünme- karşı çıkma- eleştiri gibi bir dizi olmazsa olmaz özelliği içerisinde barındırması gerekir. Bunun oluşabilmesi için eğitimde gericiliğin karşısında eğitimin bilimsel kriterlere uygun biçimde yapılandırılması için mücadele edeceğiz.
  • Okullar, üniversiteler bilim kurumlarıdır. Her türlü gerici kadrolaşmaya, dinsel baskı ve zorlamaya son verilmeli. Zorunlu ve seçmeli denilen ancak fiilen zorunlulaştırılan din derslerinin kaldırılması, hiç kimsenin zorla bir dini öğrenmek zorunda bırakılmaması için mücadele edeceğiz.
  • Dini ibadethanelerin ve ibadetin yeri okullar ve üniversiteler değildir. Okullar/üniversiteler bilimsel düşüncenin öğretildiği mekanlar olmalıdır. Öğrenciler arasında ayrımcılığa, kutuplaşmalara ve dayatmalara yol açabilecek olan dini simgelere ve herhangi bir ibadethanenin açılmasına karşı mücadele vereceğiz.
  • Bir bütün olarak okullardaki dinci, ırkçı, cinsiyetçi her türlü baskı, dayatma ve zorlamaya karşı direnişi örgütleyeceğiz.
  • Dogmalara karşı bilimi ve aydınlanmayı savunacağız. Evrim teorisine, felsefeye, kitaplara karşı açılan gerici savaşta, savunmada kalmayacak, gericiliğin yasaklamaya çalıştığı insanlığın düşünsel birikimini, bilimi, felsefe ve sanatı yaygınlaştırmak için elimizden geleni ardımıza koymayacağız.
  • Eğitimde kadrolaşmanın ve ders içeriklerinin gericileştirilmesinin yanı sıra sosyal yaşamın kültürel kodlarının dönüştürülmesi girişimlerinin yakın takibini sürdürmeye ve bunlara karşı mücadele etmeye devam edeceğiz.
  • Eğitim kamusal bir haktır hiç bir şekilde özel kurumlara (dershane, yurt vs) devredilemez. Bizler eğitimde hak bilincinin yerine hayırseverliği ikame eden, örgütlenme bilincini zayıflatan gerici örgütlenmelere karşı mücadeleye devam edeceğiz.
  • Kız çocuklarının eğitime katılımının önündeki engellerin kaldırılması, müfredatın cinsiyetçi öğelerden arındırılması eğitim hakkı meclislerinin temel hedeflerindendir. Bu amaçla “kılık kıyafet özgürlüğü” adı altında yaşama geçirilmeye çalışılan uygulamalara, öğrenciler üzerinde artan baskılara, özellikle kız öğrencileri kapatmaya yönelik cinsiyetçi adımlara izin vermeyeceğiz.
  • Liselerde ve üniversitelerde gerici dönüşümün karşısında gençliğin her türlü gerici baskı mekanizmaları karşısında örgütlenmesi hedeflenmelidir. Eğitim hakkı meclisleri olarak gençliğin örgütlenmesinin önünde oluşturulan tüm engellemelerin karşısında duracağız.  
  • Eğitimin bilimselliği ve bilimin özgürlüğü için üniversitelerde süregiden gerici uygulamalara karşı mücadele edeceğiz.
  • Eğitim alanının topyekun gericileştirilmesi karşısında bugün eğitimin temel bileşenlerinden olan öğretmenlerin aydınlanmacı-özgürleştirici misyonlarıyla örgütleyecekleri direniş çizgisi gericiliğe karşı mücadelenin olmazsa olmazıdır. Eğitim emekçilerinin gericiliğe karşı mücadelede karşılaşacakları tüm baskı ve dayatmalara karşı birlikte mücadele edeceğiz.
  • Şimdiden binlerce çocuğa parasız eğitim veren, çocukları bilim ve sanatla tanıştıran  Halkevleri Yaz Okulları ve benzeri girişimlerin kapsam, içerik ve katılım olarak geliştirilip büyütülmesi konusunda akademiden sendikalara kadar çeşitli kurumlarla işbirliğini hedefliyoruz. Bu amaçla cinsiyetçi, ırkçı, şoven ve piyasacı kısacası gerici eğitim içeriğine karşı alternatif içerikler geliştirilmesi konusunda çalışmalar yürütmeyi önümüze görev olarak koyuyoruz.
  • Bu görevleri yerine getirirken gericiliğe karşı mücadelenin özgün taleplerini, dilini ve araçlarını yaratma konusunda üzerimize düşen sorumluluğu bugünden sonra daha da gelişkin araçlarla yerine getirmeye devam edeceğiz. Bu amaçla eğitimde gericiliğe karşı doğal müttefik olan toplumsal kesimler ve örgütsel yapılar (sendikalar, üniversiteler, demokratik kitle örgütleri vs) arasındaki mesafeyi azaltmayı ve ortak bir mücadele hattı örme konusunda gerekli adımları atmayı da görev biliyoruz.


Halkevleri Genel Merkezi
Konur Sokak No:8/9 Kızılay, Ankara
Telefon: 312-4192717 Faks: 312-4193207 Eposta: [email protected]
Bağışlarınız için; İş Bankası (Ankara) Meşrutiyet Şubesi 785989 nolu hesap